Alles wat je wilt weten over de European Accessibility Act 2025

In dit artikel vertellen we je alles over de European Accessibility Act. We doen dat samen met drie specialisten op het gebied van digitale toegankelijkheid:

Marijn van der Laan

Commercieel directeur van Cardan Technobility, specialist in digitale toegankelijkheid. Cardan test digitale producten, adviseert organisaties welke aanpassingen nodig zijn en helpt hen om klaar te zijn voor de European Accessibility Act. Ook zijn zij één van de drie Nederlandse organisaties die het Waarmerk Drempelvrij mogen uitdelen.

Angeliek Lieverdink

richt zich met haar initiatief Dag van de Digitale Toegankelijkheid op het creëren van bewustzijn over het belang van digitale toegankelijkheid en het recht dat burgers hierop hebben volgens de Europese Toegankelijkheidswet (EAA). Burgers, (mkb-)bedrijven, (semi-)overheden, (non-profit)organisaties en instellingen werken samen om ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot de digitale wereld.

Iwin van de Kamp

lead developer en quality assurance engineer bij Stuurlui. Als WordPress bureau bouwt Stuurlui veel maatwerk websites voor klanten die een toegankelijke website wensen. Iwin is één van de collega’s die extra getraind is op gebied van webtoegankelijkheid. Vanuit die rol checkt hij of de door Stuurlui gebouwde websites voldoen aan de WCAG richtlijnen.

Vanuit hun eigen professionele perspectief hebben deze drie experts allen te maken met de European Accessibility Act en delen zij hun eigen kijk op de ontwikkelingen. Op basis van veelvoorkomende vragen rondom de toegankelijkheidswet, nemen zijn ons mee in het hoe, wat, waar en waarom van de nieuwe Europese richtlijn.

Wat is de European Accessibility Act 2025?

Voor wie nog onbekend is met de nieuwe regelgeving, starten we met een korte uitleg over de European Accessibility Act. De EAA werd al op 17 april 2019 aangenomen in het Europees Parlement, maar geldt pas voor producten en diensten die vanaf 28 juni 2025 in de markt worden gebracht. De richtlijn heeft als doel om producten en diensten in de Europese Unie toegankelijk te maken voor iedereen. Dat wil zeggen dat iedere burger, ongeacht zijn of haar beperking, in staat moet zijn om een product of dienst te gebruiken. Waaronder dus ook: websites. Later in dit artikel gaan we verder in op de doelgroepen van de EAA en welke producten en diensten precies bedoeld worden.

Hoe is de European Accessibility Act ontstaan?

Een klein stukje geschiedenis: in 2006 stelde de Verenigde Naties het Verdrag Handicap op. In dat verdrag wordt bepaald dat mensen met een handicap op dezelfde manier moeten kunnen leven als burgers zonder beperking. Dit betekent dat de samenleving ervoor moet zorgen dat gebouwen, producten en diensten voor iedereen toegankelijk moeten zijn.

Mede naar aanleiding van dit VN verdrag legde de Europese Unie in 2016 al in een richtlijn vast (richtlijn 2016/2102) dat websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties toegankelijk moeten zijn. Dit besluit staat ook wel bekend als het tijdelijk besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid. In 2019 werd vervolgens richtlijn 2019/882 aangenomen, die nu beter bekend staat als de European Accessibility Act, of Europese toegankelijkheidswet. In deze nieuwe richtlijn zijn het niet meer alleen de overheidswebsites en -apps, maar gelden de toegankelijkheidsregels ook voor andere websites, producten en diensten.

Waarom is de European Accessibility Act belangrijk?

‘De EAA is vooral goed om de bewustwording en verandering een extra duw in de juiste richting te geven’, vertelt Marijn. ‘En natuurlijk om een stok achter de deur te creëren die ervoor moet zorgen dat bedrijven wel toegankelijk moeten worden. Iedereen vindt het normaal dat iemand in een rolstoel een publiek gebouw in moet kunnen, maar dat bewustzijn is er voor digitale producten en diensten vaak nog niet. Probeer maar eens zonder muis door een website heen te gaan. De tabtoets is hiervoor een gebruikelijk alternatief, maar je zult merken dat veel websites hier niet op zijn ingericht en daardoor niet goed te gebruiken zijn. Terwijl ongeveer een kwart van de Nederlanders een functiebeperking heeft en afhankelijk is van dit soort alternatieve manieren om een website te gebruiken.’

‘De groep die dit raakt is groter dan je denkt’, vertelt Angeliek. ‘Het gaat onder andere over mensen met een visuele of auditieve beperking, mensen met mentale of intellectuele beperkingen, maar ook over iemand zonder armen. Onlangs las ik in de krant over iemand die door een vleesetende bacterie zijn onderarmen en benen was verloren. Hoe kan zo iemand online iets regelen? Dat is soms best lastig, maar het gaat erom dat we nadenken over wat er technisch gezien geregeld kan worden om dat mogelijk te maken. Dat laatste hoef je niet zelf te bedenken, maar is vastgelegd in de WCAG-richtlijn: de Web Content Accessibility Guidelines.’

Meer weten over deze norm? Lees meer over de WCAG in begrijpelijke taal.

‘We merken dat het bewustzijn binnen organisaties groeit’, vertelt Marijn. ‘Al is er ook nog veel aan bewustzijn te winnen. We doen dat vanuit Cardan onder andere met bewustwordingstrainingen en een ervaringsplein. Medewerkers kunnen hier zelf ervaren wat ontoegankelijkheid is. We gebruiken hiervoor bijvoorbeeld Alt-tekst-memory en kleurenblindbrillen. Omdat mensen de beperkingen zelf ervaren, zie je direct veel effect. Zeker bij het ervaringsplein, waarbij we op een centrale plek in een kantoorgebouw voorbijgangers kennis laten maken met digitale beperkingen. We bereiken zo heel laagdrempelig en in korte tijd een grote groep mensen, die allemaal een aha-erlebnis krijgen rondom het thema digitale toegankelijkheid.’

‘Organisaties móeten met deze wet wel om’, stelt Angeliek. ‘Een volgende stap is dat we van moeten naar willen gaan. Over tien jaar hoop ik dat er een dusdanige gedragsverandering is ontstaan dat de toegankelijkheidscheck als een soort spellingscontrole is: dat doe je gewoon!’

Wat valt er onder de European Accessibility Act 2025?

De EAA is veel breder dan alleen websites en gaat over alle digitale producten en diensten die een burger moet kunnen gebruiken. Voorbeelden zijn geld- en betaalautomaten, elektronica, e-readers, televisiediensten en digitale ticketsystemen.

‘De Act weet heel goed in één artikel te vangen wie aan wat aan moet voldoen’, vertelt Marijn. Waaraan je moet voldoen komt in feite neer op de WCAG. Hoewel de richtlijn niet bij naam in de toegankelijkheidswet wordt genoemd, komen de vier uitgangspunten uit de WCAG duidelijk naar voren: digitale producten moeten volgens de EAA robuust, waarneembaar, begrijpelijk en bedienbaar zijn. Dat geldt voor iedereen die direct of indirect een product of dienst aan consumenten levert. Dat indirecte zal ik toelichten met een voorbeeld. Een bedrijf dat aan websitebouwers technologie levert om te zoeken op een website, begeeft zich in feite op de zakelijke markt. De zoeksoftware wordt immers geleverd aan ontwikkelaars en niet aan consumenten. Wanneer de website waarop deze functionaliteit komt te staan, echter gericht is op consumenten, is het product indirect (via de webbouwer) toch gericht op consumenten. Er is sprake van ketenverantwoordelijkheid: ieder bedrijf in de keten van consumentenproducten moet een toegankelijk product leveren.’

‘Er zijn een paar uitzonderingen op de regel,’ vertelt Marijn verder. ‘Kleine bedrijven onder de tien medewerkers en met minder dan twee miljoen omzet bijvoorbeeld. Ook kan je als bedrijf een uitzondering aanvragen als de aanpassingen een “onevenredige last” vormen voor je bedrijf. Dit mag je niet zelf bepalen, maar moet officieel worden aangevraagd bij je toezichthouder.’

Welke websites vallen onder de EAA?

De Europese toegankelijkheidswet noemt enkele diensten en organisatietypes concreet in de richtlijn, maar er is ook een deel waar ruimte is voor interpretatie. Overheidsorganisaties en publieke dienstverleners zoals banken, verzekeraars en vervoersdiensten staan sowieso genoemd en kwam al voor in de eerdere richtlijn uit 2016. Voor andere partijen geldt het principe dat in de vorige alinea is uitgelegd: ieder consumentenproduct moet toegankelijk zijn. Vanuit het recht op gelijke behandeling en het eerdergenoemde VN-verdrag handicap, kan een gebruiker eisen dat jouw website toegankelijk is. In feite geldt dit dus voor iedereen.

‘We moeten al zoveel, hoor ik regelmatig vanuit ondernemers en organisaties’, vertelt Angeliek. ‘Maar als ik uitleg waarom de toegankelijkheidswet er is en hoeveel mensen hiermee geholpen zijn, zie ik ook dat ondernemers kansen zien. Zeker binnen het mkb. Je laat namelijk ook een grote doelgroep liggen als je je site niet aanpast. Het gaat om ruim vier miljoen Nederlanders die mogelijk je site niet goed kunnen gebruiken. Dan zie je ze rekenen.’

‘Ik verwacht dat de EAA relevant is voor negentig procent van het Stuurlui portfolio’, schat Iwin in. ‘In feite moet alles wat een product of dienst presenteert vanaf 2025 toegankelijk zijn. Daar komt nog eens bij dat een groot deel van ons portfolio bestaat uit organisaties die een publieke of maatschappelijke rol hebben. Bij hen zie je dat er ook al serieus aan gewerkt wordt.’

Kan je met je huidige website voldoen aan de European Accessibility Act?

‘Wie een website heeft, zal deze in eerste instantie moeten checken,’ stelt Iwin. ‘Wat is er al goed en wat kan er beter? Zo’n controle kan je deels zelf doen, maar wanneer wij de site gebouwd hebben, voeren wij deze checks ook uit voor onze klanten. We leggen de site dan langs de lat van de huidige WCAG-norm en stellen aanpassingen voor om aan de standaard te voldoen.’

‘Ondernemers en organisaties vragen mij vaak wáár ze moeten beginnen’, vertelt Angeliek. ‘Meestal zeg ik dát ze vooral gewoon moeten beginnen. Bezoek je site, bekijk voorbeelden van collega’s online en breng in kaart wat je zelf al direct kan aanpassen. Er is meestal een top tien te maken met zaken die je eenvoudig kan aanpassen. Contrast van tekst en achtergrond is een veelvoorkomend punt, dat bovendien vaak heel eenvoudig te herstellen is. Maar soms ook het contrast van een logo of huisstijl. Laatst was ik bij een grote onderneming, waarvan de huisstijl niet voldeed op dat gebied. Pas toen ik de ondernemer een VR bril opzette die kleurenblindheid simuleert, zag hij wat dat voor gevolgen had. Het kwartje viel en ze gingen gelijk aan de slag. Maar ook tekst standaard links uitlijnen om het leesbaar te maken voor mensen met dyslexie is eenvoudig aan te pakken.’

‘Het grootste punt dat in veel sites fout gaat is navigeren zonder muis’, vertelt Marijn. ‘Als je met de tab-toets logisch door je site kan navigeren, dan ben je al heel goed bezig. Dat navigeren bestaat wel uit verschillende elementen. Het betekent bijvoorbeeld dat de opbouw van je pagina’s logisch is en dat je navigatie en koppen duidelijk zijn wanneer deze worden voorgelezen. Voor wie geen visuele beperking heeft, moet je juist duidelijk kunnen zien wat de tabtoets geselecteerd heeft.’

‘Voldoet je site nog niet helemaal, dan is het vaak wel mogelijk om die aan te passen naar de huidige normen’, vertelt Iwin. ‘Het ligt echter volledig aan je huidige site hoeveel tijd dat gaat kosten. Hoe oud en hoe groot is je website? En aan welke eisen voldoe je wel en niet? Overigens gaat dat niet alleen om de techniek, maar ook over vormgeving en content. Op alledrie de vlakken moet je site dus kloppen. De techniek kan nog zo goed zijn, als een redacteur een afbeelding met enkel tekst erin uploadt, dan ga je in veel gevallen alsnog nat. Het belangrijkste is dus dat je alle aspecten van toegankelijkheid bekijkt, snapt, en waar nodig aanpast.’

Hoe verhoudt de EAA zich tot de WCAG?

De Web Content Accessibility Guidelines, beter bekend als WCAG, zijn de internationale normen voor digitale toegankelijkheid. Momenteel is de actuele norm de WCAG 2.2. Hoewel de norm nergens expliciet in de European Accessibility Act wordt genoemd, wordt het internationaal beschouwd als dé norm om je digitale toegankelijkheid te testen.

‘Bij Stuurlui bouwen we websites al sinds 2023 volgens de WCAG normen’, vertelt Iwin. ‘Daarvoor pasten we de toegankelijkheidsregels ook al wel toe, maar enkel op verzoek. Inmiddels is de WCAG-norm standaard ingebouwd in onze stack, het technisch fundament van alle sites die we bouwen. We vinden simpelweg zelf,dat sites toegankelijk moeten zijn voor iedereen. Daarom zijn we als webbureau ook al enkele jaren bezig met het toepassen van de regels. Op zich zijn de WCAG-regels duidelijk geformuleerd, maar je moet ze ook leren interpreteren en toepassen. Het is niet altijd zo rechtlijnig als het er staat, dus je moet de essentie en het waarom van de regels kennen, om ze op een goede manier in websites te implementeren. Vergelijk het met je rijbewijs: pas wanneer je die hebt gehaald leer je het rijden in de praktijk.’

Digitale toegankelijkheid vereist inzet van het hele team

‘Niet iedereen kan zomaar een toegankelijke website bouwen’, beaamt Angeliek. ‘Sommige ontwikkelaars zijn er gewoonweg niet mee bezig, en daarnaast zijn er genoeg die zéggen dat ze het kunnen, maar het in werkelijkheid niet helemaal goed doen. De kennis is er dan wel, maar in de uitvoering laat het te wensen over. Mijn tip is altijd om te vragen naar referenties: naar andere websites die het bureau al conform de WCAG-eisen heeft gebouwd.’

Cardan is één van de organisaties die de wereldwijde norm vertaalt naar het Nederlands. ‘De WCAG wordt opgesteld door het internationale consortium W3C, waar veel invloedrijke partijen bij betrokken zijn. De regels zijn soms op meerdere manieren te interpreteren, dus wij proberen dat in onze vertaling helderder te maken voor Nederlandse ontwikkelaars, designers en marketing-communicatieprofessionals. Daarbij nemen we de achterliggende reden voor een regel absoluut mee, zodat je het waarom leest, in plaats van de regel zelf. Die manier van lezen is ook een belangrijk punt in onze trainingen.’

Iwin volgde met drie andere Stuurlui collega’s zo’n training bij Cardan. ‘We doken tijdens de training dieper in de materie en leerden de regels toepassen’, vertelt Iwin. ‘Wat staat er nou eigenlijk? Wat is de essentie? Daarnaast maakten we veel praktijkoefeningen, bijvoorbeeld door in testwebsites de ontoegankelijke elementen te zoeken en te omschrijven waarom dit verkeerd is. En uiteraard hoe je ze kan oplossen. Verder gingen we in op elementen die je als webbureau niet kan beïnvloeden: de content. Hoe voorkom je dat dat fout gaat? De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de klant, maar je wil hier als bureau wel goed in adviseren.’

‘De toegankelijkheidsregels vragen om een andere manier van denken in zowel ontwerp, bouw als redactie’, vertelt Angeliek. ‘Designers moeten weten wat wel en wat niet kan binnen de norm. Denk aan voldoende contrast, kleurgebruik en een logische indeling van een pagina. Soms wordt daarover nog wel eens gedacht dat er niets meer kan en dat alle ontwerpen saai worden. Maar er zijn genoeg voorbeelden die het tegendeel bewijzen. Kijk naar grote trendsetters als Google en Apple. Zij lopen voorop in digitale toegankelijkheid en staan bekend om hun goede designs. Na de designs moeten developers aan de slag om de technische punten goed te implementeren. Tot slot is het bij het vullen én na livegang belangrijk dat redacteuren de toegankelijkheidregels kennen en toepassen. Het is dus de hele keten die anders moet denken.’

Wat is je beste tip met betrekking tot de nieuwe EAA regelgeving?

‘Start nu’, roept Angeliek meteen. ‘Hoe eerder je begint om je erin te verdiepen, hoe eerder je de essentie snapt en deze goed kan toepassen. Voor een heel grote groep Nederlanders betekent de Europese toegankelijkheidswet dat ze makkelijker kunnen meedoen in de maatschappij. Hou hen in gedachten en probeer vanuit het waarom de intrinsieke motivatie te vinden om je site, je producten en diensten aan te passen. Ik merk nu nog vaak dat digitale toegankelijkheid als kostenpost wordt gezien, maar wie de voordelen ziet, onder andere van het bedienen van een veel grotere doelgroep, zal het al snel willen in plaats van moeten.’

Marijn sluit zich aan bij Angeliek wat betreft het snel beginnen, maar heeft daarnaast ook een praktische tip: ‘Probeer gewoon eens zelf om zonder muis verschillende websites te bezoeken en gebruiken. Je ontdekt dan snel hoe lastig het kan zijn en wat een verademing het is als het wel werkt.’

Iwin geeft als tip om formulieren te controleren. ‘Heel veel websiteformulieren zijn niet conform WCAG. Het zijn formulieren waaraan geen duidelijke labels hangen, waarbij de teksten niet helemaal kloppen, of waarbij in je browser opgeslagen velden opnieuw moeten worden ingevuld. Hierdoor zijn de formulieren niet toegankelijk, terwijl dit juist de plekken op je website zijn waar je contact krijgt met je bezoekers. Pak formulieren dus als eerste aan.’

Hulp nodig bij een toegankelijke website?

Wil je aan de slag met digitale toegankelijkheid op jouw WordPress website? Neem contact met ons op. We helpen je graag.